ทำหลุมพอเพียง ปลูกพืชผัก หมุนเวียนได้กินตลอดทั้งปี
ส วั ส ดีจ้าเพื่อนๆวันนี้เราจะพามารู้จักกับคำว่าหลุมพอเพียงกัน หลายๆคนอาจจะไม่เคยได้ยินคำๆนี้มาก่อน ไม่รู้ว่าหลุมพอเพียงนั้นคืออะไร ฉนั้นวันนี้เราจะพามารู้จักและใครที่อย ากจะทำก็ลองนำไปปรับใช้ในสวนของเราได้เลยหลุมพอเพียง ฟังชื่อแล้วหลายท่านอาจจะยังไม่ค่อยรู้จัก หลุมพอเพียงนั้นเป็นแนวคิดใน การปลูกต้นไม้หลายชนิดรวมกันหนึ่งหลุม ให้ต้นไม้แต่ละชนิดช่วยเหลือพึ่งพาซึ่งกันและกัน พึ่งพาอาศัยข้อดีของกันและกันยกตัวอ ย่ าง ได้แก่ ต้นไม้ใหญ่เป็นร่มเงาให้ต้นไม้เล็ก พืชเลื้อยคลุมหน้าดินลดการ ระเหยของน้ำในหน้าดิน ช่วยให้พืชในหลุมทนแล้งได้ดี
หรือ พืช ส มุ น ไ พ ร ที่มีฤทธิ์แสบร้อย ช่วยขับไล่แ ม ล งที่จะบุกรุกเข้ามาในสวน วันขอนำเสนอตัวอ ย่ างหลุมพอเพียงซึ่งมีชื่อว่า หลุมส้มตำ จะเป็นอ ย่ างไรนั้นไปดูกันเลย หลุมส้มตำ ประกอบด้วย ต้นกล้วย มะละกอ มะเขือ มะนาว พริก ที่ตั้งชื่อว่าหลุมส้มตำเนื่องจากพืชที่ปลูกนี้เป็นส่วนประกอบของส้มตำ อาหา ร ยอ ดนิยมของคนไ ท ยนั้นเอง ซึ่งพืชจำพวกนี้เมื่อปลูกหลุมเดียวกันจะช่วยพึ่งพากันในด้านต่าง ๆ มากมายหลุมพอเพียง เป็นวิธีการ บริหารจัด กา ร สิ่งที่อยู่ในหลุม เริ่มจากเตรียมพื้นที่ต ามขนาดที่กำหนด แล้วก็ปลูกหญ้าแฝกเป็นรูปวงกลมหรือเป็นล็อ กสี่เหลี่ยม จากนั้นปลูกไม้ในหลุมนี้ ลงได้ถึง 4 – 5 ประเภทในหลุมเดียว เพื่อล ดภาระ การ รดน้ำ ปลูกซ้ำ และเกื้อต่อการ กำจัด ศั ต รู พื ช เพร าะให้ทุกอ ย่ างพึ่งพากันเอง
ต้นไม้ที่จะปลูกในหลุมแบ่งเป็น 5 ประเภท
1 ไม้ฉลาด
เป็นไม้ข้ามปี ที่สามารถเอาตัวรอ ดได้ดี เก็บผลได้นานพอสมควรยกตัวอ ย่ างได้แก่ ชะอม ผักหวาน มะละกอ ผักติ้ว ผักเม็ก เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 1 เดือนไปเรื่อยๆ
2 ไม้ปัญญาอ่อน
หรือ ไม้ร ายวัน เป็นไม้ล้มลุกปลูกง่าย ต า ย เร็ว ต้องคอยปลูกใหม่ ดูแลรดน้ำทุกวัน แต่เก็บผลได้เร็ว ได้ทุกวัน ยกตัวอ ย่ าง ได้แก่ พริก มะเขือ กะเพร า โหระพา ตะไคร้ ข่า ฟักทอง แตง ไ ท ย แตงกวา ผักบุ้ง จี น คะน้า ฯลฯ เริ่มเก็บกินได้ตั้งแต่ 15 วัน
3 ไม้บำนาญ
เป็นไม้ผลยืนต้น ใช้เวลาปลูก 2 – 4 ปี แต่เมื่อให้ผลผลิตแล้ว เก็บกิน เก็บข า ยได้เรื่อย ๆ ยกตัวอ ย่ าง ได้แก่ ขนุน มะม่วง มะนาว กระท้อน เงาะ ทุเรียน มังคุด ย างพาร า ฯลฯ ในหลุมหนึ่งควรเลือ กปลูกแค่ประเภทเดียว
4 ไม้มรดก
เป็นกลุ่มไม้ใช้สอยที่ อ า ยุยื น ใช้เวลาปลูกนาน เก็บไว้เป็น ม ร ด กให้ลูกหลาน ตัดข า ย ก็ได้เงินก้อนใหญ่หรือจะเอาไว้ใช้ซ่อมแซมบ้านก็ได้ ยกตัวอ ย่ าง ได้แก่ ประดู่ สักทอง ย างนา สะเดา พะยูง ชิงชัน ไม้พวกนี้เป็นไม้ใหญ่ ปลูกฝั่งตรงข้ามกับต้นกล้วย
5 ไม้พี่เลี้ยง
ไม้พี่เลี้ยง เป็นไม้ที่ให้ร่มเงา เก็บน้ำ เก็บความชื้นโดยเฉพาะช่วงร้อนหรือหน้าแล้ง ยกตัวอ ย่ าง ได้แก่ กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม ควรปลูกทางทิศตะวันตก เพร าะช่วยบังแสงช่วงบ่ายที่อากาศร้อนจัด เป็นพี่เลี้ยงให้พืชที่ไม่ชอบแดดจัดมาก ได้กล้วยเครือแรกเมื่อปลูก 1 ปี ก็ตัดทิ้ง ปล่อยหน่อใหม่ให้ทำงาน ต้นไม้พี่เลี้ยงแต่ละชนิดมีจุดเด่นและจุดด้อยที่แตกต่างกัน ต้น มะขามเทศ เป็นไม้ตระก ูลถั่วที่ปลายรากจะมี ธ า ตุ ไนโตรเจน ที่จะช่วยให้พืชเจริญเติบโตได้ดี
แต่ต้น มะขามเทศ ก็มีจุดด้อยที่ซ้อนอยู่ในจุดเด่น นั้นก็คือเมื่อเราปลูกไปได้ 2-3 ปี ต้น มะขามเทศ จะยู่โตเร็ว ร า กจะมีขนาดใหญ่ เมื่อต้นผักหวานป่า สามารถอยู่ได้โดยไม่ต้องอาศัยไม้พี่เลี้ยง และการที่จะต้องตัดเอาไม้มะขามเทศออ ก นี้เป็นย ากเพร าะว่าเรามีต้นผักหวานป่า อยู่ภายใต้ร่มเงา
ข้อดีของการ ปลูกพืชแบบหลุมพอเพียง
ถือเป็นกุศโลบายอ ย่ างหนึ่งที่ทำให้พืชหลักที่ต้องการ ปลูกยกตัวอ ย่ าง ได้แก่ไม้ผล ไม้ยืนต้นไม้ป่ายืนต้น เจริญเติบโตและมีโอกาสรอ ดสูง
ขอขอบคุณที่มา เส้นทางเ ศ ร ษ ฐี มติชนออนไลน์ sabidee
